Het zijn allemaal grote kinderen.
We worden elk jaar ouder, en we hebben van oudsher in de wet bepaalde leeftijdsgrenzen vastgelegd die bepalen dat je iets mag, of moet, omdat je ‘volwassen’ bent. Wat is dat? Wanneer vertoont iemand ‘volwassen gedrag’? In de basis betekent het dat iemand die ‘volwassen’ is geacht wordt op eigen benen te kunnen staan, en daar ook naar verlangt. Een ‘volwassen’ mens begrijpt dat keuzes consequenties hebben, en aanvaardt de verantwoordelijkheid voor die keuzes. Een ‘volwassen’ mens is alleen al daardoor voorzichtig, ook wel ‘conservatief’ genoemd.
Fietsen zonder zijwieltjes. Trapeze zonder vangnet. De leeftijdsgrenzen zijn arbitrair, en de opvoedkundige bijdrage van ouders, leerkrachten, politie en andere autoriteiten die nodig is om van een kind een ‘volwassene’ te maken verschilt per kind. Het ene kind snakt ernaar om verantwoordelijkheid te dragen, en is zich er bewust van dat hij of zij afgerekend wordt op de keuzes, terwijl het andere kind dat stadium nooit zal bereiken, hoeveel tijd en aandacht je er ook in stopt. Twee groepen vallen buiten de boot. Enerzijds de groep die onder geen enkele voorwaarde verantwoordelijkheid wil accepteren, panisch voor de gevolgen als het misgaat. Dat zijn de kinderen die al klamme handen krijgen als de meester of de juf een keer naar hen kijkt. Ze zijn 24/7 druk met gehoorzamen, en cultiveren dat tot in de perfectie. Helaas betekent dat niet zelden dat ze extreem intolerant zijn jegens mensen die er op staan dat men hen als een ‘volwassene’ behandelt, en hen niet 24/7 betuttelt. De andere groep die buiten de boot valt herken je ook al als kind, waar ze 24/7 op niks af elke autoriteit het leven zuur maken, en onvoorwaardelijke vrijheid eisen om te doen en te laten wat hun malle kop hen ingeeft, en onder geen beding aanvaarden ze de consequenties.
Zoals elke generalisatie ontbreekt ook in deze schets de nuance. Het sluit aan bij mijn verhaal over de theorie van Eric Berne eerder deze week, en in de ‘volwassene’, de ‘adult’, herkennen we tevens de ‘intelligente’ mens uit Cipolla’s schets, als iemand die uit is op ‘Win-Win’. Met de rest als ‘crimineel/bandiet/egotripper’, ‘naïef/angstig’, of ‘stupide’. Waar ik hier een lans heb gebroken voor het concept van de ‘constitutionele republiek’, als tegenhanger van ‘democratie’, ‘communisme’ of ‘fascisme’ als bestuursvorm, is het niet lastig om in te zien dat die ‘constitutie’ niet meer is dan een referentiepunt waar ‘volwassenen’ naar kunnen verwijzen als anderen kritiek hebben op de keuzes die men maakt in volle vrijheid, in een vrije markt, waarvoor men de consequenties aanvaardt. De drie alternatieve systemen behandelen het volk als grote kinderen. Bij ‘democratie’ is het de waan van de dag die soeverein regeert via de ‘rechter’, en bij ‘communisme’ en ‘fascisme’ is er een leider, of leidinggevend collectief. In de praktijk is een ‘democratie’ het voorportaal van een ‘totalitaire’ bestuursvorm, tegen de tijd dat iedereen horendol wordt van het gekonkel en gedraai van de waan van de dag, waardoor je ogen in je rug nodig hebt om te weten wat er dreigt, en je enorme hoeveelheden kostbare tijd onproductief bezig bent om je in te likken bij machtige groepen.
Onze huidige Nederlandse samenleving cultiveert onvolwassen gedrag via verzekeringen, subsidies, toelagen, ‘positieve’ discriminatie, gedoogconstructies, en ‘ook een kans’ benoemingen van ongekwalificeerde kandidaten voor een functie, en als het mis gaat, is ‘Sorry’ genoeg. Na ‘tig’ keer ‘Sorry’-zeggen lonkt een functie als ‘Chef Atoombommen’, of iets in die geest bij de ‘EU’ of ‘VN’. Je wordt niet afgerekend op de kwaliteit van je beslissingen, maar op je ‘flexibiliteit’, en het hebben van een ‘neus’ voor goede ‘PR’. Hier op dit blog heb ik gesteld dat dat kenmerkend is voor ‘decadentie’. Welvaart die zo omvangrijk is, dat oneffenheden met collectief geld kunnen worden gladgestreken, zonder dat de bevolking in opstand komt. In haar boek ‘Day of Empire’, waar ik eerder over schreef, analyseert Amy Chua, de ’Tiger Mother’ die de verschillen beschreef tussen een Chinese en een Amerikaanse opvoeding, hoe ‘Hyperpowers’ opkomen, en ten onder gaan. En afgelopen week attendeerde ik u op een quote uit een artikel van Ron Suskind waarin iemand uit de entourage van George Bush jr triomfantelijk stelde dat de VS inmiddels een ‘Empire’ was. Dat valt niet te ontkennen, waar de val van de Sovjet Unie van de VS een ‘Hyperpower’ maakte zonder concurrentie. Maar hoe consolideer je die status?
Door je als ‘Hyperpower’ te gedragen als een ‘volwassene’, en niet als een groot kind. ‘Volwassene’ betekent hier ‘realist’, waar alleen de ‘realist’ bij machte is te anticiperen op de consequenties van keuzes, en er verantwoordelijkheid voor kan aanvaarden. Uit dat artikel van Suskind, en uit tal van keuzes in de VS en haar satellieten die meedeelden in de weelde, valt op te maken dat er een geheel andere geest rondwaarde. Men achtte zich als leidinggevende onaantastbaar. Paul Buitink interviewde voor zijn YouTube kanaal de Amerikaanse hoogleraar John Mearsheimer, die vele jaren geleden waarschuwde voor onbezonnen keuzes vanuit de gedachte dat de VS feitelijk onaantastbaar was door haar militaire en economische macht. Dat interview is een ‘Must See’ voor wie wil weten hoe ernstig we ons in de nesten hebben gewerkt. En alleen als je je dat realiseert, kun je nadenken over keuzes die ertoe kunnen leiden de ban breken. In zijn schets portretteert Mearsheimer nadrukkelijk de leiders van andere landen waarmee we nu in oorlog zijn, of over niet al te lange tijd als we doorgaan op de ingeslagen weg, als ‘rational actors’, als ‘realisten’, terwijl onze eigen leiders ze ‘zien vliegen’ als ze denken dat ze zich simpelweg alles kunnen veroorloven, of als enige taak hebben de Baas in Washington naar de mond te praten. De crux is dat je het totaal niet eens hoeft te zijn met een zeker regime, en dat het evident zo is dat er grote verschillen zijn tussen de uiteenlopende landen die deel uitmaken van de ‘BRICS’, of ‘Global South’, maar dat is in feite hun kracht, omdat ze kwetsbaar zijn, en alleen een ‘volwassen’ benadering, ‘Win-Win’, zicht biedt op overleven en lotsverbetering.
Mearsheimer, noch ik zelf, of anderen waar ik u met enige regelmaat naar verwijs als mensen met een ‘volwassen’ kijk op ontwikkelingen in de wereld, hebben een kristallen bol om de toekomst te kunnen voorspellen, en er zijn factoren die baanbrekend kunnen zijn voor ontwikkelingen die buiten ons blikveld vallen. Mearsheimer is voorzichtig als Buitink hem vraagt over de toekomst van de Dollar als wereldhandelsmunt. Hij bespreekt de ‘Euro’ en de ‘Yuan’ als alternatief, maar een terugkeer naar de ‘Goudstandaard’, of toch iets met ‘Bitcoin’, een door de ‘BIS’ uitgegeven ‘munt’ komt niet langs? Wat kun je er ook over zeggen? Door ‘Artificial Intelligence’ zijn er interventies mogelijk die niemand kan voorzien, met inbegrip van ‘wonderwapens’. Keuzes op het gebied van ‘energietransitie’ beïnvloeden onze mogelijkheden. Iemand kan een nucleaire Holocaust ontketenen, en dan gaat overal het licht uit, en heeft nadenken over ‘volwassen’ opties geen zin meer. In die zin is dat ‘realisme’ als denkrichting uiteraard wel een gevangenis. Die sleutel past niet op een wereld waar de kinderen zonder supervisie kunnen doen wat er in hen opkomt. Je kunt ook zeggen dat het erg ‘Beta’ is, dat praten over ‘realisme’, terwijl we in een ‘Alfa’ wereld terecht zijn gekomen, zoals Professor Armand Girbes recent verzuchtte op ‘X’. Een onlogische, chaotische wereld die angstaanjagend onvoorspelbaar is. Eén groot Kafkaiaans Proces, waarbij autoriteiten er niet voor terugschrikken om een ‘Ministry of Truth’ te laten bepalen hoe we hun keuzes moeten beoordelen, en niet de exacte wetenschap.