Terwijl vier partijen nog druk zijn met formeren, komt het demissionaire kabinet vervroegd met een ‘voorjaarsnota’.
In die ‘voorjaarsnota’ geeft het kabinet van Rutte nog vele miljarden extra uit, waarvoor geen dekking is. De hoofdschotel is meer geld naar Oekraïne, maar ook andere populaire gerechten worden voor onze neus op tafel gezet. Waar het kabinet de behoefte voelt om de illusie te wekken dat gestreefd wordt naar het vinden van extra geld, heeft men ‘technische’ oplossingen in de aanbieding die neerkomen op (theoretische) lastenverhogingen voor mensen die het nu nog redden zonder steun van de overheid, voorzover ze hun inkomen al niet uit de ‘staatsruif’ ontvangen.
De reparatie van het ‘Toeslagenschandaal’ kost geld. ‘Groningen’ kost geld. En iedereen wil iets doen aan de ‘Crisisopvang’, waarvoor het kabinet denkt aan meer geld, inplaats van de ‘Crisis’ zelf op te lossen, waardoor de hoeveelheid geld die er naartoe moet met de tijd nog toeneemt. Er gaat meer geld naar het ministerie van ‘Oorlog’, alhoewel vooralsnog niet helder is hoe dat geld ons land ook beter moet beschermen tegen enige dreiging, waar alles wat de industrie nu nog kan produceren direct naar Oekraïne en Israël gaat, tot en met de reserveonderdelen aan toe, en er geen capaciteit is om aan extra vraag te voldoen. Geheel los van het gegeven dat er een enorme ‘mismatch’ is tussen wat ons land nodig heeft om zich te kunnen verdedigen, en wat we hebben aangeschaft voor het bestaande leger. In het bijzonder als je accepteert dat de enige serieuze dreiging die van Rusland is.
Geen dubbeltje van al die extra miljarden die het demissionaire kabinet rondstrooit kan je aanmerken als een ‘investering’. U moet het mij maar niet kwalijk nemen, maar in mijn vocabulaire is een ‘investering’ een naar voren gehaalde uitgave die op termijn gaat renderen. Waarbij dat rendement gebruikt wordt om de openstaande schuld af te bouwen, en de winst kan worden bijgeschreven. Infrastructuur-projecten kunnen renderen door de toegenomen mogelijkheden voor productieve ondernemingen om hun productie te vergroten, of de eigen kosten te verlagen als een product tegen lagere kosten, en sneller geleverd kan worden. Een dijk kan landbouwgrond ontsluiten, voorheen de bodem van de Zuiderzee, en langs die weg renderen. Een dijk rond een ‘spaarbekken’ waarin water wordt opgevangen, dat kan dienen als een ‘accu’ door water erin te pompen als er teveel elektra wordt geproduceerd, om het via generatoren weer terug te krijgen als er te weinig elektra wordt opgewekt om aan de vraag te kunnen voldoen, en zo het ‘net’ te stabiliseren, terwijl dat ‘spaarbekken’ tevens de irrigatie van landbouwgrond kan garanderen, alsmede de drinkwatervoorziening, dat is een investering.
Geld pompen in oorlogen en crisissen, die je als regering had moeten voorkomen, is geen investering, maar weggegooid geld. Marieke Stellinga is econoom, maar ze zit er, net als zoveel andere economen en ‘Gasten aan de Stamtafel’ anders in dan ik. Zij beziet de economie door een compleet andere bril, en meent dat we in Nederland ‘Handen Tekort’ komen door de overstelpende ‘Vraag’, waardoor de regering ‘Keuzes’ moet maken. Als je met ondernemers gaat praten die actief zijn in de échte economie, dus niet als iemand die levert wat de overheid vraagt, maar levert aan privé-personen, dan klagen ze steen en been over de concurrentie van de overheid. Als je bij het ‘COA’, of een gesubsidieerde ‘Stichting’, of als ‘Leuterkous’ op de gesubsidieerde TV, kwebbelend over alle crisissen en oorlogen die de overheid veroorzaakt of gaande houdt, méér kunt verdienen dan in de échte economie, waarom zou je de overstap naar zo’n lucratieve ‘baan’ dan niet maken? Geen verantwoordelijkheid. Geen ‘Checks and Balances’.
Menigeen die mij hier de afgelopen jaren ziet ‘mopperen’ op dit blog begrijpt er helemaal niets van. Wat zit ik toch te ‘klagen’? Kijk om je heen! We zijn rijker dan ooit! Het gaat ons enorm voor de wind! Geen stoeltje vrij op het terras als het een keer mooi weer is. Iedereen is op vakantie, of net terug. Elke peuter heeft een ‘I-Phone’, én een ‘Phat-Bike’. Schreeuwende tekorten in het ‘Onderwijs’, waar met elke nieuwe dag weer een ‘lifestyle’ thema wordt bedacht waar óók aandacht aan moet worden besteed, terwijl elk kind met de hik meteen begraven wordt onder de extra aandacht. Alleen kunnen ze niet lezen en rekenen tegen de tijd dat ze vijftien zijn, en rijgen ze op onbewaakte momenten andere kinderen aan het mes, of beunen ze bij als ‘uithaler’, of ‘distributeur’ van dope, maar dat levert weer volop ‘werk’ op voor de meest uiteenlopende academici, onderzoeksbureaus, begeleiders, politiediensten en vergadertijgers. Wat is dan het probleem? Die mensen hebben allemaal ‘werk’?
Mijn ‘klacht’ betrof niet mijzelf, benadrukte ik steeds. Maar dat zijn typisch de signalen die wijzen op een naderende afgrond, omdat het ‘decadent’ is. Er zijn altijd ‘vrijgestelde’ mensen in een welvarende samenleving, die overigens keihard werken als Kunstenaar, of ‘Geleerde’, en alle landen die op enig moment in hun geschiedenis buitengewoon rijk waren getuigen daarvan. Maar hoe voorkom je de kater? Niet door die Kunstenaar of de ‘Geleerde’ aan de lopende band te zetten, maar de ‘Mariekes Stellinga’ en anderen die niets produceren, niets verfraaien, en geen ‘Eureka’s!’ voortbrengen, maar ‘stondpunten’ en andere spijtbetuigingen waar ze verder niet op afgerekend worden. ‘Maar het is een sympathiek mens met goede bedoelingen die zo goed kon leren op school!’ Ja, mooi. Gezellig. Lekker rond het kampvuur op het strand, mooie verhalen, maar stel er geen beloning tegenover, anders dan een ‘basisinkomen’ dat je aan elke burger beschikbaar stelt. Bedenk ook dat veel van die ogenschijnlijke rijkdom op dit moment bestaat uit niet afgedragen pensioenpremies van ‘ZZP’-ers, die niet sparen voor hun ‘Oude Dag’, het in het ‘hier en nu’ uitgeven, aangevuld met torenhoge ‘leases’, leningen en hypotheken, waardoor ze straks geld tekort komen, afgezet tegen de generatie die wél spaarde, en dat spaargeld liet renderen. Renderen? Zie hierboven. En een overheid die structureel geld tekort komt, gaat dat rendement van die spaarders nu ‘afromen’ ten behoeve van het eigen, niet-renderende, niet-productieve uitgavenpatroon behorend bij het eigen ‘Empire’.
Op het ‘In English’ gedeelte heb ik eerder vandaag een stukje geschreven waarin ik heb getracht te schetsen hoe we daar terecht zijn gekomen, benaderd vanuit keuzes die enigszins logisch verklaarbaar zijn door onze hang naar een leven dat niet ‘saai’ is, maar daarom nog wel stupide. Dat ga ik hier niet integraal in vertaling toevoegen, want ik ga er vanuit dat u Engels wel kunt lezen, en anders is er nog ‘Google Translate’. Dat stukje en het bovenstaande vullen elkaar aan. Maar waar Marieke Stellinga meent dat de overheid keuzes moet maken, vrees ik dat die voor de overheid gemaakt gaan worden door de ‘Internationale Markt’ die klaar is met onze oorlogen en crisissen. Ze steken er geen geld meer in, omdat het niet rendeert, en willen niet meer leveren wat we nodig hebben, waardoor de prijzen door het dak gaan. ‘Eet maar bijles. Of ‘stondpunten’. Of rapporten van Onderzoekers.’