De mens heeft invloed op het klimaat op aarde.
Als je het zo stelt, kan niemand dat betwisten. Die invloed kan verwaarloosbaar klein zijn, groot genoeg om ‘meetbaar’ te zijn, of ‘beredeneerbaar’, waar het overstelpende aantal invloeden zo groot is dat je niet verder komt dan het ‘aannemelijk’ te maken. Even een praktisch voorbeeldje. Een groep activisten blokkeert ergens een snelweg. Elke deelnemer ademt in en uit, produceert warmte, eet en drinkt, en dat heeft invloed op het klimaat, maar dat doen ze ook als ze besluiten thuis te blijven, en voorzover hun opgewonden staat en activiteit bepaalde parameters veranderen, is dat evident verwaarloosbaar klein. Maar hun reis naar dat punt van samenkomst, de auto’s in de file die ze veroorzaken, de politiebusjes, de cameraploegen en alles wat er komt kijken bij de bestuurlijke keuzes rond die inzet zijn ‘extra’, en als het een effectieve blokkade is met vele deelnemers die overal vandaan zijn gekomen, zelfs uit Zweden, dan is het niet verwaarloosbaar, maar nog niet iets om over in paniek te raken.
In dat voorbeeld is de invloed ‘beredeneerbaar’, en positief, of negatief, afhankelijk van je ‘benchmark’. Stel dat je een geboren ‘zonaanbidder’ bent die het liefst ergens in de tropen ‘thuiswerkt’ met een laptop op een terras onder een parasol, met een koel glas inspirerend vocht op het tafeltje ernaast, dan zal je geneigd zijn om te zeggen: ‘Laat maar komen die ‘Opwarming’!’, als je gebonden bent aan het koude Nederland en geen realistische mogelijkheid hebt om naar die warmere gebieden te verkassen. Eén van mijn zoons heeft dat heel sterk. Ik zelf, mijn andere zoon, en mijn vrouw, zijn meer van het ‘gematigde klimaat’ en de ‘seizoenen’. Je persoonlijke ‘benchmark’ is uiteindelijk irrelevant, maar een arbitraire situatie ergens in het verleden promoveren tot ‘benchmark’ helpt ook niet, omdat we het niet kunnen ‘sturen’. Overal waar mensen u voorhouden dat uit ‘metingen’ iets is gebleken moet u bedenken dat de complexe oorzaken van ‘gemeten’ trends daarmee niet worden onthuld. Je kunt ‘beredeneren’ wat de meest zwaarwegende bijdrage leverde, en je ‘model’ volproppen met ‘filters’, maar dat is dan weer gestoeld op allerlei ‘aannames’ waar je eindeloos over kunt bekvechten. Dan nog zijn het altijd ‘modulaire’ metingen. Je haalt bijvoorbeeld ‘Broeikasgas’ eruit, omdat je dat met wat kunst en vliegwerk kunt ‘meten’. Niet écht, letterlijk, maar je actuele ‘metingen’ kun je extrapoleren tot een resultaat dat er redelijk geloofwaardig uitziet. Je boort in een ijsmassa, ‘meet’ de waarden waar je naar op zoek bent, maar je weet niet zeker of die plek waar je geboord hebt niet door één of andere speling van de natuur net een andere samenstelling heeft, waardoor die ‘meting’ niet valideert wat je wilt weten. Maar dat is spijkers op laag water, en hoe groter het aantal ‘samples’, hoe betrouwbaarder je ‘metingen’.
Maar je ‘meet’ één ding in een extreem complex systeem, ‘Broeikasgas’, en stelt het vervolgens voor alsof dat de ‘Knop’ is waarmee je het systeem kunt sturen. Jodocus staat voor een machine die hij niet begrijpt. Eén ‘Knop’ intrigeert hem, en als hij er aan draait, verandert er van alles op onvoorspelbare wijze. Bepaalde parameters reageren nagenoeg meteen, anderen nemen járen voordat ze het signaal krijgen dat er ergens in het systeem iets is veranderd, en als ze zich daaraan uiteindelijk aanpassen, creëert dat een ‘feedback loop’ waardoor ook de parameters die vrijwel meteen reageerden, zonder dat er iemand aan de ‘Knop’ draait, veranderen op een onvoorspelbare wijze. Die ‘Time Lag’ is iets waar mensen in hun ‘hoofd’ niet mee om kunnen gaan. Je geeft je kind een opvoedkundige tik, en twintig jaar later komt het er, via allerlei duistere paadjes, uit als blinde haat, of dankbaarheid voor die pedagogische interventie. Traagheid, en tal van externe factoren die je niet kunt beheersen, en waar je ook niet op kunt anticiperen.
Vandaar dat ik op dit blog stel dat we best over iets na mogen denken, en dat we ons in moeten spannen om geen ‘Domme Dingen’ te doen. Niet vol ‘Goede Bedoelingen’ op goed geluk aan ‘Knoppen’ gaan draaien, en euforisch als de reactie van het systeem in het ‘hier en nu’ positief lijkt, in relatie tot jouw ‘benchmark’. Voorbeeld. Gisteren in het nieuws een meneer die ons voorhoudt dat steeds meer mensen met een tuin kiezen voor een ‘Groene Tuin’, inplaats van tegels. Hij juicht dat, terecht mijns inziens, toe als een bijdrage voor een ‘Goed Klimaat’, omdat ‘Groen’ de warmte beter absorbeert dan tegels, die daardoor ook de lucht erboven opwarmen, en omdat ‘Groen’ het water absorbeert en vasthoudt in de grond, terwijl het water dat op tegels valt via het riool wordt afgevoerd naar ‘open water’ waar het zorgt voor hoge waterstanden en problemen met de waterhuishouding. In mijn optiek een zeer plausibel verhaal van een ‘beredeneerbaar’ effect dat bijna niet nauwkeurig ‘gemeten’ kan worden. Dus wat gebeurt er nou als je een ‘Groen’ weiland volplakt met zonnepanelen die gemakkelijk vijftig graden kunnen worden in de zon? Oeps!
Ja, maar……
Nee, niet daar ineens aankomen met complexiteit als smoes. Ik begrijp de ‘Goede Bedoelingen’, en wie weet hoe het uitpakt als je alle aspecten meeweegt, ook over langere termijn? Geen idee. Maar dan tóch maar aan die ‘Knop’ draaien, op jacht naar korte termijn succes binnen je ‘benchmark’ doelstellingen, waarvan niet vaststaat dat ze écht zo goed zijn voor de mens en de natuur, getuigt van een ‘Mad Scientist’-instelling waar Mary Shelley ons voor waarschuwde toen ze ‘Frankenstein’ schreef. Of van een ‘quick win’ mentaliteit als ‘entrepreneur’ of politicus. Maar in elk geval van iemand die je uit de buurt van de ‘Knop’ moet zien te houden.
Afgelopen week schreef ik over de oorzaak van de overvloedige regenval in de ‘Emiraten’. Niet ‘Climate Change’ zoals het ons wordt gepresenteerd als een ‘Scary Monster’, maar als de uitkomst van ‘Cloud Seeding’, een techniek die tot doel heeft wolken te laten ‘uitregenen’ boven een gebied dat wel wat water kan gebruiken. Daardoor worden die ‘Emiraten’ steeds groener, en verandert die ‘Tegel’ in een ‘Groene Oase’. Een ‘Weerman’ op ‘X’ trok onmiddellijk zijn vlijmscherpe zwaard om dat soort ‘nonsense’ als bedenkingen tegen de ‘Climate Scare’ neer te sabelen, met als voorbeeld overvloedige regen in Iran. Was dat soms ook het gevolg van een ‘Cloud Seeding’ project? Niet onmogelijk, omdat ze daar aan de overkant ook nogal veel woestijn hebben, zelfs een techniek daarvoor in eigen huis hebben ontwikkeld, en door onze sancties op zoek zijn naar manieren om daar een ‘Groentetuin’ van te maken. Maar zelfs als dat niet het geval is, dan beïnvloedt het strooien met kristallen op wolken aan de ene kant van de Perzische Golf ook het weer aan de overkant. Hoe? Lastig te zeggen, en dat is precies mijn argument.
Hoe beïnvloedt het opblazen van ‘Northstream’ het weer, en dus ‘Klimaat’ in Europa? Hoe beïnvloedt de oorlog tegen Rusland op het grondgebied van Oekraïne het ‘Klimaat’? Hoe beïnvloeden tienduizenden windmolens op het land en in de zee het ‘Klimaat’? Hoe beïnvloedt het besluit om de gasputten in Groningen vol te storten met beton, en voortaan gas per schip uit de Verenigde Staten aan te voeren het ‘Klimaat’? Wat is de invloed op het ‘Klimaat’ als de overheid burgers verplicht om hun zuinige HR-ketel te vervangen door een ‘warmtepomp’, waar die ‘warmtepomp’ wel eerst gemaakt moet worden, van materialen die eerst gedolven en aangevoerd moeten worden, terwijl de installatie, en de vernietiging van een nog altijd goed functionerende HR-ketel ook negatief bijdragen? Wat is het ’netto’ effect als iedereen zo’n loodzware elektrische auto aanschaft, als je de hele ‘keten’ overziet binnen een land dat er de infrastructuur niet voor heeft?
‘Doe geen domme dingen’ is een oproep die niet besteed is aan mensen met een korte ‘attention span’. Die blazen op wat ze op willen blazen, beginnen of provoceren oorlogen zonder ergens over na te denken, en plempen hun zonnepanelen en windmolens overal neer terwijl ze hysterisch de ene wet na de andere door het parlement jagen om een trend om te buigen die ze zelf veroorzaken.